‘Hoogbegaafden zijn zeer slim en succesvol in hun werk.’
Deze uitspraak klopt maar voor een deel van de hoogbegaafden. Dit zijn de mensen die als kind op hun niveau zijn uitgedaagd, die zichzelf en hun talenten goed kennen en vaardigheden hebben ontwikkeld om hun talenten tot bloei te laten komen.
Hoogbegaafd en werk
Helaas is dit maar voor een beperkt deel van de hoogbegaafden weggelegd. Een substantieel deel van de mensen die in aanleg hoogbegaafd zijn, loopt in het werk tegen problemen aan.
Enkele voorbeelden hiervan zijn:
- Voor de troepen uitlopen
- Het beter weten dan de baas
- Te veel hooi op de vork nemen
- Voorgestelde ideeën worden niet gehoord (te vroeg of te groot)
- Uitstelgedrag
Randvoorwaarden werk en hoogbegaafdheid
Om goed te functioneren op het werk zijn de volgende randvoorwaarden van belang:
Open flexibele werkomgeving
Zoek een werkomgeving waar men open staat voor mensen die anders en sneller denken. Dat wil zeggen dat je niet gedwongen wordt in een strak keurslijf te passen, maar dat er ruimte is om zaken op je eigen manier aan te pakken. Ook betekent dit dat je een leidinggevende hebt die zich niet snel bedreigd of overruled voelt als hij of zij een voorstel krijgt waar nog niet eerder aan is gedacht.
Ken jezelf… en je collega’s
Ken jezelf en jouw plek ten opzichte van je collega’s. Daarvoor moet je kunnen accepteren dat je op een aantal terreinen sneller denkt en een grotere scope hebt dan je collega’s. Maar ook is het belangrijk dat je de specifieke (kern-)talenten kent die bij jou als persoon passen en tegelijkertijd weet waar je géén energie van krijgt. Ken je sterktes en je zwaktes en waardeer je collega’s op de gebieden waar ze jou aanvullen. Het blijkt voor veel hoogbegaafden moeilijk om te erkennen dat zij meestal veel dieper en breder kijken dan hun collega’s. Vooral als die collega’s hoger opgeleid zijn of een hogere functie hebben in de hiërarchie.
Realistische verwachtingen
Leer realistische verwachtingen te hebben van jezelf en van de mensen met wie je samenwerkt. Daarvoor moet je jezelf goed kennen en je talenten kunnen ‘doseren’. Als je niet goed kunt doseren, loop je het risico dat je vanuit enthousiasme de lat hoger legt dan realistisch haalbaar is. Ook moet je weten aan welke verwachtingen je collega’s kunnen voldoen en daarop afstemmen. Dit vraagt een goed inschattingsvermogen, maar vooral ook veel communicatie.
Contact met andere hoogbegaafden
Zorg dat je voldoende gevoed kunt worden door mensen die op je eigen niveau en tempo denken. Dit is het geval als je collega’s hebt die ook hoogbegaafd zijn. Je zult merken dat dit je scherp houdt en dat je minder moeite hoeft te doen om je aan te passen. Aanpassen kost veel energie. Als je werkt in een omgeving waar (bijna) geen mensen werken die zo snel en complex denken als jezelf, is het belangrijk dat je op andere plekken contact zoekt met gelijkgestemden, zodat je je kunt voeden en spiegelen. Dit geeft ontspanning, zelfvertrouwen en de energie om te groeien in je werk.
Herken je dit?
Herken je bovenstaande bij jezelf en wil je leren hoe je beter kunt functioneren als hoogbegaafde in je werk? Dan is de onlinetraining The First Step een goede keuze. Ook als je nog niet zeker weet of je hoogbegaafd bent, maar je wel herkent in een aantal kenmerken daarvan.
